Χτύπημα» σε τρία παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα
Ελαιόλαδο, τυριά και μέλι μπαίνουν στο στόχαστρο ενός αλγορίθμου που τα εξομοιώνει ή ακόμη και τα υποβαθμίζει ως προς τα θρεπτικά τους συστατικά.
Νέο χτύπημα κάτω από τη ζώνη σε βάρος των ελληνικών τροφίμων και της μεσογειακής διατροφής έρχεται από τις ισχυρές χώρες της ΕΕ και μεγάλες πολυεθνικές του κλάδου.
Το ελαιόλαδο, τα τυριά και το μέλι, τρία από τα βασικότερα προϊόντα της χώρας μας, καθώς και άλλα παραδοσιακά εδέσματα μπαίνουν στο στόχαστρο ενός αλγορίθμου που τα εξομοιώνει ή ακόμη και τα υποβαθμίζει ως προς τα θρεπτικά τους συστατικά και την επιστημονικά αποδεδειγμένη συμβολή τους στην προαγωγή της υγείας με τρόφιμα τα οποία είναι λιγότερο υγιεινά.
Πρόκειται για το σύστημα επισήμανσης τροφίμων Nutri-Score, το οποίο εφαρμόζει η Γαλλία σε εθελοντική βάση στην αγορά της. Η χώρα αυτή, έχοντας συνάψει άτυπη συμμαχία με το Βέλγιο, τη Γερμανία, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία και την Ισπανία, επιδιώκει το συγκεκριμένο μοντέλο να καθιερωθεί ως ενιαίο και υποχρεωτικό στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι χώρες αυτές, όπως και πολυεθνικές του κλάδου τροφίμων και ποτών (Nestle, Danone και Auchan), πατούν στην πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που ξεκίνησε από τον Μάιο του 2020, για την καθιέρωση ενός ενιαίου και υποχρεωτικού ευρωπαϊκού συστήματος επισήμανσης στο εμπρόσθιο μέρος των συσκευασιών των τροφίμων που θα ωθεί τους καταναλωτές σε επιλογές υγιεινότερων τροφίμων και διατροφικών συνηθειών. Οι καταναλωτές, σύμφωνα με το σκεπτικό της Κομισιόν, θα επιλέγουν τρόφιμα με μικρότερη περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά, αλάτι και σάκχαρα. Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) θα πρέπει να εκδώσει γνωμοδότηση στην Κομισιόν μέχρι τον Μάρτιο του 2022, η οποία θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση με κοινωνικούς, κρατικούς και επιστημονικούς φορείς και οι τελικές αποφάσεις αναμένονται στο τέλος της επόμενης χρονιάς.
Ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, οι επτά προαναφερόμενες ισχυρές χώρες πιέζουν για την υιοθέτηση ως υποχρεωτικού συστήματος επισήμανσης το Nutri-Score. Οι προαναφερόμενες πολυεθνικές εταιρείες το εφαρμόζουν στις αγορές αυτές.
«Το πρόβλημα με αυτό το σύστημα είναι πως κατατάσσει π.χ. στην ίδια κατηγορία το ελαιόλαδο με την κέτσαπ και την τύπου κόλα light» εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο χημικός τροφίμων και αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Τζώρτζης Μπόσκου. «Λαμβάνει υπόψη τη διατροφική αξία ανά 100 γραμμάρια και όχι ανά μερίδα ή ποσοστό ημερήσιας κάλυψης αναγκών. Δεν λαμβάνει υπόψη ότι ορισμένα τρόφιμα χρησιμοποιούνται ως συστατικά για την παρασκευή άλλων τροφίμων».
Ο Μπόσκου υπογραμμίζει ακόμη πως «σημασία έχει ο καταναλωτής μέσα από μια επισήμανση να διαμορφώνει υγιεινή διατροφική συνήθεια». Επίσης, προσθέτει ο ίδιος, «με την κατηγορία των χρωμάτων οδηγούμαστε σε διατροφικό ρατσισμό… Εκείνος τρώει κόκκινα τρόφιμα, ο άλλος τρώει πράσινα».
Η Ελλάδα μέσω του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει αντιταχθεί σε αυτό το μοντέλο των επτά χωρών. Εχει συνάψει συμμαχία με την Ιταλία, την Κύπρο, την Τσεχία, την Ουγγαρία, τη Λετονία και τη Ρουμανία. Εχει πετύχει με τροπολογία στην Ευρωβουλή να εξαιρεθεί το ελαιόλαδο και τα προϊόντα ΠΟΠ, ΠΓΕ κ.λπ. από τη βαθμολογία του Nutri-Score μέχρι την οριστική απόφαση της Κομισιόν.
Παράλληλα, μεγάλη κινητοποίηση κάνει και το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο της Αθήνας, ενώ ήδη σύνδεσμοι όπως των Βιομηχανιών Επεξεργασίας Κρέατος, του Τυποποιημένου Ελαιολάδου (ΣΕΒΙΤΕΛ) και ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης έχουν παρέμβει δημόσια.
Ο γενικός γραμματέας του ΒΕΑ Γιάννης Μάνος μιλώντας στα «ΝΕΑ» κάνει λόγο για τις επιπτώσεις στις επιχειρήσεις που παράγουν τρόφιμα μεσογειακής διατροφής: «Αν τα τρόφιμα αυτά καταταχθούν στο κόκκινο χρώμα, θα υπάρχει κίνδυνος για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και της αγροτικής παραγωγής, ενώ οι καταναλωτές θα παραπλανώνται ως προς τη θρεπτική αξία των τροφίμων».
Δημοσίευση σχολίου