Ήταν είκοσι
χρόνων, ο Γιάννης Μπατσής, όταν ασχολήθηκε πρώτη φορά με τα μελίσσια του πατέρα
του, Ζαχαρία. Υπομηχανικός, ούτε τολμούσε να φανταστεί πως θα έκλεινε τα 50
χρυσά έτη του μελισσοκόμου!
Πενήντα ολόκληρα χρόνια ενασχόλησης με τις
μέλισσες μετράει ο 72χρονος Γιάννης Μπατσής στην Κατσικά Ιωαννίνων.
Στην αρχή η
ενασχόληση ήταν καθαρά ερασιτεχνική. Όταν όμως ο πατέρας του εγκατέλειψε τα
εγκόσμια, έπρεπε να δει τι θα κάνει με τα 40 μελίσσια που του άφησε κληρονομιά.
Τα κατάφερε κι έβαλε την πρώτη του κυψέλη.
Ο 72χρονος
σήμερα συνταξιούχος υπομηχανικός στο υπουργείο Δημοσίων Εργων, με καταγωγή από
την Πλατανούσα Ιωαννίνων, έκανε το χόμπι του επάγγελμα και δημιούργησε μια
αξιοζήλευτη μονάδα, σε παγκόσμια κλίμακα, στην Κατσικά Ιωαννίνων.
Ο βασιλιάς
των... μελισσιών έχει δύο γιους, τον Ζαχαρία και τον Δημήτρη και τη μοναχοκόρη
του Λαμπρινή. Κι οι τρεις σπούδασαν τεχνολόγοι - γεωπόνοι κι έκαναν μεταπτυχιακές
σπουδές στην εκτροφή βασιλισσών. Με δύο εγγονές κι έναν εγγονό, ευελπιστεί
βλέποντας το ενδιαφέρον τους ότι κι η τέταρτη γενιά θα συνεχίσει στα χνάρια
του.
Πρωτοπόρος
Πρωτοπόρος
με τη βούλα, ο Γιάννης Μπατσής δεν περιορίστηκε στα γνωστά προϊόντα και
παραπροϊόντα της κυψέλης: ανθόμελα, πρόπολη, βασιλικό πολτό. Δεν θέλησε μόνο να
φτιάξει νέες κυψέλες, αλλά να δώσει ώθηση στο επάγγελμα του μελισσοκόμου. Κι
αυτό, διότι ενώ στο εξωτερικό ήταν δεδομένη από χρόνια η γενετική βελτίωση
μελισσών, εδώ ήταν στα σπάργανα.
Απ' το
1985, που ιδρύθηκε το Κέντρο Batsis Apiculture, δειλά δειλά έγιναν πολυεπίπεδες
κινήσεις, για να γίνει μια σύγχρονη μονάδα, με τον κατάλληλο εξοπλισμό. Σήμερα
φιλοξενούνται φυλές βασιλισσών: Cecropia - (Κεκρόπια), Carnica (Κάρνικα),
Caucasia (Καυκάσια), Macedonica (Μακεντόνικα), Liguistica (Λιγκουίστικα). Η
Λιγκουίστικα μάλιστα, που συναντάμε συνήθως με χρώμα πορτοκαλί ανοιχτό ως σκούρο, είναι η πιο συνηθισμένη μέλισσα των διεθνών παραγωγών μελιού.
Το 80% της
δραστηριότητας της μονάδας είναι η βελτίωση της μέλισσας με εισαγωγή γενετικού
υλικού σχεδόν όλων των ευρωπαϊκών φυλών και η δημιουργία υβριδίων με διάφορες
διασταυρώσεις αλλά και με τη μέθοδο της τεχνητής γονιμοποίησης. Μάλιστα σε ό,τι
αφορά στην τεχνητή σπερματέγχυση μελισσών, ο Γιάννης Μπατσής ήρθε σ' επαφή ήδη
από το 1987 με το Γερμανό καθηγητή, κορυφαίο του είδους Πέτερ Σλέι, παρουσία
εκπροσώπων του υπουργείου Γεωργίας και πανεπιστημιακών δασκάλων από τη
Θεσσαλονίκη.
Σήμερα η
οικογένεια Μπατσή έχει 1.500 μεγάλα παραγωγικά μελίσσια και 4.000 μικρά
κυψελίδια γονιμοποίησης μελισσών κι, όπως λέει ο Γιαννιώτης μελισσοκόμος, παρά
τα 50 χρόνια ενασχόλησης με την κυψέλη, εξακολουθούν αυτά τα υπέροχα πλάσματα
να τον εντυπωσιάζουν. «Οι μέλισσες είναι το πάθος μου», λέει ο Γιάννης Μπατσής
και το χαμόγελό του κι ο τόνος της φωνής του δείχνουν ξεκάθαρα πως το πιστεύει.
Στη μονάδα,
υπάρχουν τέσσερα εργαστήρια: Τεχνητής σπερματέγχυσης βασιλισσών μελισσών,
Εξέτασης ασθενειών και σπέρματος, Εξαγωγής βασιλικού πολτού αλλά και Εξαγωγής
και Τυποποίησης μελιού, γύρης και πρόπολης.
Έχουν χαρακτήρα
Παρατηρώντας
κάθε κίνηση των θαυμαστών εντόμων, τονίζει ότι «κάθε βασίλισσα έχει το δικό της
χαρακτήρα κι εμείς κάνουμε γενετική επιλογή. Φροντίζουμε να επιλέξουμε μια
βασίλισσα ήρεμη, που να μπορεί να πετάξει σε μεγάλη απόσταση χωρίς να κουραστεί
κι, όταν ανοίξει η κυψέλη, να είναι με λίγο καπνό. Προσπαθούμε να βελτιώνουμε
γενετικά τα μελίσσια, ώστε να μη σμηνουργούν, δηλαδή να μη φτιάχνουν από μόνα
τους νέα οικογένεια, γιατί με τη σμηνουργία η κυψέλη αδυνατίζει, καθώς η
βασίλισσα την εγκαταλείπει».
Η
βασίλισσα, εξηγεί, τρεις μέρες μετά τη γέννηση πετά στον αέρα από την κυψέλη
και μπορεί να διανύσει απόσταση 7, 8 ακόμη και 10 χιλιομέτρων μακριά απ' αυτήν.
Στη μονάδα, όμως, γενετική επιλογή γίνεται και για τους κηφήνες, ώστε να είναι
οι πιο δυνατοί.
Όπως λέει ο
κ. Μπατσής, η φυσική γονιμοποίηση των μελισσών συμβαίνει στον αέρα, 150-200
μέτρα πάνω από το έδαφος, όταν η βασίλισσα συναντήσει τα αρσενικά. Σχηματίζεται
ένα σύννεφο κι όποιο αρσενικό καταφέρει να την πλησιάσει και να τη
γονιμοποιήσει τα γεννητικά του όργανα αποκόπτονται κι εκείνο γυρίζει ανάποδα
και πέφτει στο έδαφος. Η βασίλισσα θα γονιμοποιηθεί 8-10 φορές. Και τ' αρσενικά
πεθαίνουν αλλά...ευχαριστημένα!
Δημοσίευση σχολίου